آزمون کتل
آزمون کتل چیست و از کجا آمده است؟
تست کتل (Cattell) یکی از آزمون های شخصیت شناسی مشهور دنیاست که توسط ریموند کتل از روانشناسان مشهور دنیا طراحی شده است. این آزمون دارای 187 پرسش است. هر پرسش دارای سه گزینه: الف، ب و گزینه میانی است. تست کتل 16 فاکتور شخصیتی را مشخص می کند. تست کتل برای پیشرفت تحصیلی، مشاوره ازدواج، استخدام،خانواده درمانی و پژوهشی بسیار کاربردی است.
ریموند کتل (1973)، شخصیت را به 16 بعد اساسی که آنها را صفات عمقی نامید کاهش داد و با استفاده از روش تحلیل عوامل، تست شخصیت 16 عاملی کتل (PF16) را در پنج فرم A,B,C,D,E ساخت که بر اساس آن میتوان ارزیابی کاملی از شخصیت هر فرد، به دست آورد.
PF16 یک پرسشنامه باقابلیت نمره‌گذاری عینی است که بر مبنای پژوهش‌های بنیادی درروان شناسی جهت فراهم آوردن کامل‌ترین پوشش شخصیت ممکن در یک‌زمان کوتاه آزمون کردن است. این پرسشنامه در مطالعات بسیار زیادی جهت ارزیابی و بررسی ویژگی‌های شخصیتی به کار گرفته‌شده است. 16PF به زبانه‌ای مختلف ترجمه‌شده است و مطالعات بین فرهنگی در اروپای شرقی، خاورمیانه، استرالیا و کانادا صورت گرفته و پژوهش‌های مختلف روایی آزمون را نشان داده است.
کتل این تست را با استفاده از فهرست صفات شخصیت که توسط آلپورت و اودبر (1936) از ادبیات روان‌شناسی و روان‌پزشکی تدوین‌شده بود و شامل 4505 صفت بود تدوین کرد که در مرحله اول این صفات را به 171 رگه محدود کرد و نهایتاً پس از محاسبه همبستگی متقابل این رگه‌ها و با استفاده از روش تحلیل عاملی آنها را به 36 بعد تقلیل داد. وی نهایتاً پس از تحلیل عاملی مجدد 16 عامل متمایز را تبیین کرد و به‌عنوان پرسشنامه 16 عاملی کتل (16PF) مطرح ساخت.
این تست در کجا کاربرد دارد؟
تست 16 عاملی کتل در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارد:
- استخدام: در زمینه منابع انسانی برای سنجش تطابق شغل میتوان ازتست کتل استفاده کنیم. به طور مثال از افرادی که شخصیت آنها پیرو است نباید انتظار مدیریت یا رهبری داشت. فردی که خلاقیت پایینی دارد مناسب واحد طراحی نیست. کسی که صبر کافی ندارد مناسب شغل اپراتوری نیست. افرادی که به صورت طبیعی مضطرب هستند برای شغل‌های پراضطراب مثل شغل پلیس یا آتشنشان مناسب نیستند. در بسیاری از موارد ما شناخت کافی از نیروهایی که استخدام میکنیم نداریم و از فردی بسیار درونگرا انتظار داریم در روابط عمومی موفق باشد در حالی که این فرد درقسمت‌های دیگر سازمان بسیار موفق‌تر است.
- استعدادیابی: تست کتلهمچنین دراستعدادیابی تحصیلی دانش آموزان و انطباق شخصیت با رشته برای دانش‌آموزان میتوانید تاثیرگذار باشد. البته از تست هوش کتل میتوان برای این مورد بیشتر بهره گرفت.
- تست کتل قبل از ازدواج: یکی از پرکاربردترین تست‌های شخصیت درمشاوره قبل از ازدواجاست و در حال حاضر در کنار تست‌های شناخته شده ای مثل تست MBTI در جلسات مشاوره ازدواج مورد استفاده قرار می گیرد. چون بر اساس پرسشنامه کتل ، ویژگی های شخصیتی انسان در موقعیت های گونان از ثبات نسبی برخوردارند و کسانی که قصد دارند سال ها در کنار هم زندگی کنند با توجه به نتایج تست کتل ، این فرصت در اختیارشان قرار می گیرد که بتوانند آینده رابطه را با توجه به تیپ های شخصیتی ای که دارند پیش بینی کنند.
روانشناسان و مشاوران این امکان را دارند که در مواردی که همسران درگیر کشمکش و دعواهای زناشویی می‌شوند، از نتایج این پرسشنامه استفاده کنند تا ریشه تعارضات پیدا شود.
عامل ها(فاکتورهای) تست کتل چه چیزهایی هستند؟
مردم‌آمیزی یا مردم گریزی
با هوشی یا کم‌هوشی
روان‌رنجورخویی یا پایداری هیجانی
سلطه یا تسلیم
سرزندگی یا دل‌مردگی
خلق استوار یا خلق نارس و وابسته
جسارت یا ترس
حساسیت هیجانی یا کله شقی
شکاک بودن یا اعتماد داشتن
خیال‌پردازی یا عمل‌گرایی
ظریف‌کاری یا سادگی بی ظرافت
بی‌اعتمادی مضطرب کننده یا اعتماد همراه به آرامش